Λειτουργία των Λουλουδάδικων

Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης (ΣΑΘ) με ιδιαίτερη χαρά ανταποκρίνεται στην πρόσκληση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης για γνωμοδότηση επί του καθεστώτος λειτουργιάς των λουλουδάδικων, εκτιμώντας ότι το γεγονός θα εγκαινιάσει μια νέα περίοδο συνεργασίας μεταξύ του επιστημονικού φορέα των αρχιτεκτόνων και της Δημοτικής αρχής της πόλης. Πιστεύουμε πάντα ότι o ειλικρινής διάλογος μεταξύ των φορέων μόνο θετικά αποτελέσματα θα αποφέρει για την πόλη μας, ενεργοποιώντας όλο και περισσότερους  ενδιαφερόμενους πολίτες . Έπειτα από γόνιμη συζήτηση στο ΔΣ, ο ΣΑΘ έχει να καταθέσει τα εξής:

Η περιοχή των Λουλουδάδικων αποτελεί κομμάτι της πολυπολιτισμικής ταυτότητας της πόλης. Σε ένα σχεδόν σταυροδρόμι οικοδομικών τετραγώνων συναντώνται τα τοπία της Ισραηλιτικής παρουσίας στη Θεσσαλονίκη, (με τις εμπορικές στοές της Μοδιάνο, την Ισραηλιτική Συναγωγή και το Μουσείο Ισραηλιτικής Παρουσίας) με το Οθωμανικό Λουτρό Παζάρ Χαμάμ. Δίπλα σε αυτά, η οδός Αγίου Μηνά με την ιστορική εκκλησία, τη στοά της και το μοναδικό νεοκλασικό τοπίο της, που στέκει σιωπηλό και ανέπαφο μεταξύ Βενιζέλου, Ίωνος Δραγούμη, πλατείας Χρηματιστηρίου μέχρι την Βίκτωρος Ουγκώ με τη φθίνουσα γωνιά των μπαχαρικών της παλιάς Αιγυπτιακής αγοράς της βυζαντινής πόλης.

Ιδιαίτερη παρουσία ανάμεσα σε όλα αυτά, τα Λουλουδάδικα, αποτελούν μια μοναδική συνάντηση μορφών, χρωμάτων, αρωμάτων και ανθρώπων με ζωντανή παρουσία για γενιές Θεσσαλονικέων.

Η συνεχής παρουσία των χρήσεων με τη διαρκή μνήμη τους σε μια περιοχή, αποτελεί τον ισχυρότερο μοχλό προστασίας της. Η διαχείριση της ισορροπίας τους και η προστασία τους απαιτεί λεπτούς και προσεκτικούς χειρισμούς για την
προβολή τους στο μέλλον.

Ο ΣΑΘ πιστεύει ότι είναι επιβεβλημένη η παρέμβαση της πολιτείας στην κατεύθυνση της προστασίας κελυφών και χρήσεων στο ιστορικό κέντρο της αγοράς της Θεσσαλονίκης. Κατ’ επέκταση πιστεύουμε ότι πρέπει να απασχολήσει την Επιτροπή η σκέψη για κήρυξη αυτής της χρήσης ως προστατευόμενης για την εξασφάλιση της συνέχειας της παρουσίας της στην περιοχή, καθώς δύο από τους τρεις ιδιοκτήτες είναι ήδη στην τρίτη γενιά λουλουδάδων, χωρίς πρόβλεψη συνέχισης της δραστηριότητάς τους από τη νεώτερη γενιά.

Στην παραπάνω πρόταση συνηγορεί και το ότι η λειτουργία των Λουλουδάδικων στο προαύλιο του Παζάρ Χαμάμ, αποτελεί το μόνο σημείο συγκέντρωσης αυτής της χρήσης σε όλη την Πόλη. Σε αντιστοιχία με την παρακείμενη κεντρική αγορά τροφίμων έχουμε εδώ, σε μικρότερη κλίμακα, την αγορά λουλουδιών. Η λειτουργία τους έχει ταυτισθεί τόσο πολύ με αυτή την περιοχή, που αποτελεί τοπόσημο πολύ πιο ζωντανό και αναγνωρίσιμο από το ίδιο το μνημείο. Θα έλεγε κανείς ότι οι οδηγίες για τον εντοπισμό του μνημείου στον ιστορικό τόπο είναι μονοσήμαντες και αποκλειστικές: … στα Λουλουδάδικα!

Η παρέμβαση του Δήμου τα προηγούμενα χρόνια για την ανακατασκευή των ξύλινων περιπτέρων για τη λειτουργία των Λουλουδάδικων αποτέλεσε μια σημαντική κίνηση στην κατεύθυνση της αναβάθμισης της εικόνας της άμεσης περιοχής του μνημείου. Η πράξη έδειξε ότι η πρώτη αυτή παρέμβαση θα πρέπει να συμπληρωθεί προκειμένου να προσαρμοστούν οι προθήκες και γενικά υπαίθριοι χώροι έκθεσης των ανθοπωλείων σε μία ενιαία αντιμετώπιση που θα σέβεται τις ιδιαίτερες συνθήκες της περιοχής (πχ πρόβλεψη για ειδικό χώρο απορριμμάτων, συσκευασιών κλπ). Στην κατεύθυνση αυτή δηλώνουμε την διαθεσιμότητα του ΣΑΘ στην παροχή οιασδήποτε συνδρομής.

Στο ίδιο πνεύμα, θεωρούμε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα την ιδέα της επανάχρησης και προστασίας του παλιού κελύφους του παραδοσιακού περιπτέρου της περιοχής, διατηρώντας το στην ίδια θέση με τη σημερινή. Θα μπορούσε μάλιστα να αξιοποιηθεί ως σημείο ενημέρωσης των επισκεπτών αλλά και όλων των Θεσσαλονικέων για την σημαντική ιστορική σημασία της περιοχής, με τη διάθεση ενημερωτικού υλικού.

Αυστηρότερες κανονιστικές ρυθμίσεις θα πρέπει εναντίας να εφαρμοσθούν στη χρήση του χώρου από τα καταστήματα εστίασης και αναψυχής της Κομνηνών σε σχέση με την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων και τη χρήση καλαίσθητων σκίαστρων μπροστά στον χώρο του Μνημείου. Θα ήταν σκόπιμο να ληφθεί μέριμνα – πιθανά και σχεδιαστικά- για την διατήρηση μιας καθαρής εισόδου στον εκθεσιακό χώρο του μνημείου που υπάρχει σε αυτήν την πλευρά, καθώς και της δυνατότητας της περιδιάβασης από τους επισκέπτες της εξαιρετικά ελκυστικής γλυπτής επιφάνειας του μνημείου περιμετρικά.

Οι παραπάνω αρχικές θέσεις και προτάσεις θεωρούμε ότι συμβάλουν ουσιαστικά στη συζήτηση για τις ρυθμίσεις στην περιοχή από την Επιτροπή σας. Είμαστε στη διάθεσή σας για ακόμη μεγαλύτερη εξειδίκευσής τους ή και περαιτέρω συνδρομή στην υλοποίησή τους.

Θεσσαλονίκη, 24 Μαΐου 2013

Αρ. Πρωτ. 5/24.05.13

1. Δήμαρχο Θεσσαλονίκης κ Γιάννη Μπουτάρη
2. Πρόεδρο Δ. Συμβουλίου Δήμου Θεσσαλονίκης κ. Π. Αβραμόπουλο