ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης – Σταθμός Βενιζέλου

Τον τελευταίο καιρό γινόμαστε μάρτυρες έντονης κινητικότητας των υπευθύνων και πλήθους δημοσιευμάτων στα ΜΜΕ, τα οποία ευαγγελίζονται την απεμπλοκή του έργου όσον αφορά στο ζήτημα της συνύπαρξης των πολύ σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων με το Σταθμό Βενιζέλου. Μάλιστα στα ίδια δημοσιεύματα προκαταλαμβάνεται η απόσυρση της προσφυγής κατά της πρώτης –ατεκμηρίωτης όπως αποδείχτηκε τελικά- απόφασης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) και η άρση των ασφαλιστικών μέτρων από τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης, ενάντια μάλιστα στην ομόφωνη βούληση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Ως αρμόδιος επιστημονικός φορέας της πόλης είμαστε για μια ακόμη φορά αναγκασμένοι να παρέμβουμε για το θέμα, καθώς βλέπουμε ότι οι υπεύθυνοι για την ομαλή εξέλιξη της υπόθεσης αντί να κάνουν τα αυτονόητα αναλίσκονται σε κινήσεις διαχείρισης του προβλήματος που στον πυρήνα τους έχουν μόνο την ταμειακή ροή του έργου και την προχειρότητα. Μία προχειρότητα απέναντι στην οποία η μόνη δικλείδα ασφαλείας είναι τα ασφαλιστικά μέτρα του Δήμου Θεσσαλονίκης ενάντια στην εσπευσμένη, επιστημονικά ατεκμηρίωτη, και χωρίς καμία εγγύηση για το μέλλον τους, απόσπαση των αρχαιολογικών ευρημάτων.

Σύμφωνα με τον Αρχαιολογικό Νόμο στο άρθρο 42 “Η μετακίνηση μνημείου λόγω τεχνικού έργου εξετάζεται ΜΟΝΟ, όταν μετά από σχετικό επιστημονικό έλεγχο αποκλείεται κάθε δυνατότητα διατήρησής του στο περιβάλλον του.” Με απλά λόγια για να αποφασισθεί η μετακίνηση μέρους ή όλων των αρχαίων θα πρέπει να τεκμηριωθεί απολύτως ότι δεν υπάρχει καμία τεχνική λύση να παραμείνει το μνημειακό σύνολο επί τόπου και παράλληλα να συνεχιστούν οι εργασίες.

Ταυτόχρονα οι προτάσεις των συμβουλευτικών σωμάτων του ΤΕΕ και του ΑΠΘ που προήλθαν από τη διαβούλευση αποτελούν υποδείξεις για τον τρόπο διαχείρισης του θέματος.

Όπως προκύπτει από την απόφαση ΥΠΠΟ/ ΓΔΑΠΚ/ ΑΡΧ/ Α1/ Φ40/ 89134/5089/ 24.12.2004, ο κύριος του έργου ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ θα έπρεπε, με βάση τα δύο αυτά δεδομένα, μήνες τώρα να έχει ξεκινήσει την εκπόνηση της μελέτης τροποποίησης του σταθμού. Για ένα θέμα δε διεθνούς εμβέλειας όπως αυτό της ανάδειξης του Βυζαντινού Δρόμου της πόλης, θα έπρεπε πιθανόν να αναζητηθεί η συνεργασία και διεθνών οργανισμών (όπως η UNESCO και η EUROPA NOSTRA) που μπορούν να βοηθήσουν τόσο επικοινωνιακά όσο και χρηματοδοτικά το έργο. Με αυτό τον τρόπο θα δινόταν η διάσταση που αρμόζει στην προσπάθεια της Θεσσαλονίκης, και θα οικοδομούνταν από τώρα η υψηλή προστιθέμενη αξία που μπορεί αυτό να ενσωματώσει.

Αντί αυτής της διαδικασίας ανακοινώνεται ότι υπάρχει ήδη έτοιμη μια μελέτη τροποποιητική του σταθμού και μία οικονομοτεχνική μελέτη για την απόσπαση των ευρημάτων. Απουσιάζει εντελώς η μελέτη που θα τεκμηρίωνε το ανέφικτο της διατήρησης των αρχαίων επί τόπου. Ταυτόχρονα η μελέτη δεν είναι πλήρης και ακριβής σε ότι αφορά τον τρόπο συνύπαρξης των ευρημάτων με τις εγκαταστάσεις του Σταθμού, και στην μελέτη απόσπασης δεν υπάρχει τίποτε για το σκέλος της επανατοποθέτησης των ευρημάτων εντός του σταθμού βάση της τροποποιημένης μελέτης.

Αναμένουμε από την ηγεσία του ΥΠΠΟΑ να μην επιτρέψει τη συνέχιση αυτής της διαδικασίας, αλλά ακολουθώντας τις νόμιμες διαδικασίες και την επιστημονική δεοντολογία να εγγυηθεί ότι το θέμα της απόσπασης των ευρημάτων από τον φυσικό τους χώρο θα αναπεμφθεί στο ΚΑΣ μόνο όταν με ευθύνη του κυρίου του έργου, με πλήρη διαφάνεια και σε συνεργασία με τους εμπλεκόμενους φορείς, ολοκληρωθεί η πλήρης μελέτη τροποποίησης του Σταθμού που θα περιλαμβάνει τις αρχαιότητες εντός αυτού. Η συμμετοχή στην ομάδα μελέτης της αρμόδιας Εφορία Αρχαιοτήτων (9η ΕΒΑ) ως εκ του νόμου υπεύθυνης για την ανασκαφή, θα βοηθήσει ώστε έγκαιρα και τελεσίδικα να αντιμετωπιστούν όλα τα ζητήματα επιστημονικής τεκμηρίωσης των αποφάσεων. Καλούμε τέλος την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ να ανταποκριθεί στη σοβαρότητα του εγχειρήματος και να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες.

Θεσσαλονίκη, 1 Οκτωβρίου 2013
Αρ. Πρωτ. 17/01.10.13

• Υπουργό ΥΠΠΟΑ κ Π. Παναγιωτόπουλο
• Γενική Γραμματέα Πολιτισμού κ. Λ. Μενδώνη
• ΥΠΠΟΑ, Γραμματεία του ΚΑΣ με την παράκληση να διανεμηθεί στα μέλη τακτικά και αναπληρωματικά.
• Γενικό Γραμματέα Δημοσίων Έργων κ. Σ. Σιμόπουλο
• Υπουργό Μακεδονίας Θράκης κ. Θ. Καράογλου
• Περιφερειάρχη Κ. Μακεδονίας κ. Α. Τζιτζικώστα
• Δήμαρχο Θεσσαλονίκης κ Γ. Μπουτάρη
• Πρόεδρο Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Θεσσαλονίκης κ. Π. Αβραμόπουλο
• Πρόεδρο ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ κ. Χ. Τσίτουρα

• Διευθυντή ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ- Δ/ΝΣΗ ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ κ. Δ. Γρίβα
• Πρόεδρο ΤΕΕ ΤΚΜ κ Τ. Κονακλίδη
• Αν Κοσμήτορα Πολυτεχνικής Σχολής ΑΠΘ κ Κ. Κατσάμπαλο
• Πρόεδρο Τμήματος Αρχιτεκτόνων ΠΣ ΑΠΘ κ. N. Kαλογήρου
• Πρόεδρο Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών ΠΣ ΑΠΘ κ. Χ. Αναγνωστόπουλο
• Πρόεδρο Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών ΑΠΘ κ. Α. Σ. Πασχαλίδης
• Προϊσταμένη 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων κ. Δ. Μακροπούλου
• Προϊσταμένη ΙΣΤ΄ Εφορείας Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων κ. Β. Μισαηλίδου
• Πρόεδρο Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων κ. Δ. Κουτσούμπα